Op verkenning met meester Gerard in Riemst

Wat weten of kennen kinderen vandaag nog van hun dorp of gemeente? Met de wens en vastberadenheid om er wat aan te doen, stapte Gerard Cleuren (66) uit Riemst naar de toeristische dienst van zijn gemeente. Met deze laatste werkte meester Gerard, zoals hij in Riemst bekend staat, een pakket uit waarmee hij kinderen kennis laat maken met en laat proeven van het rijke erfgoed, de lokale geschiedenis, de landbouwactiviteiten, de dialecten, de bijnamen van de mensen in de dertien kerkdorpen die de gemeente Riemst telt en andere uitingen van de eigenheid van de dorpen.

Op verkenning

Hij kroop achter zijn laptop en werkte een leerrijke brochure uit waarmee hij met alle klassen van de vijfde leerjaren van het gemeentelijk en vrij onderwijs op stap ging. De brochure met foto’s uit elk dorp kreeg een toepasselijke naam: ‘Op verkenning in de gemeente Riemst!’ Jarenlang was hij directeur van twee gemeentelijke basisscholen: De Tol in Herderen en De Klinker in het centrum van Riemst. “Als directeur stelde ik vast dat de kennis van de kinderen over hun dorp zéér beperkt was. Ik kreeg ook geregeld vragen om kinderen meer vertrouwd te maken met het verleden, het erfgoed, de gebruiken, toeristische troeven en andere typische kenmerken van de dorpen”, werpt hij op. “Zo weten ze niet meer dat Riemst een landbouwgemeente is met vruchtbare akkers, kleine dorpen en boomgaarden die eigen zijn aan Haspengouw.” Dat kinderen erover lezen, is een goeie zaak. “Nog beter is dat de kinderen de dorpen bezoeken en met eigen ogen zien wat typisch aan elk dorp uit Riemst”, vult meester Gerard aan.

Een voorzet

Zo deed hij met elf klassen telkens één dag de ronde langs alle dorpen in Riemst. “We hielden halt in elk dorp”, getuigt de directeur die recent met pensioen is gegaan. “We stapten even uit, we gaven ter plaatse een voorzet om niet enkel de kinderen de dorpen te laten ontdekken. Ook is het een aanzet voor de ouders, leraren en anderen opdat ze terug zouden komen om de dorpen meer gedetailleerd te bezoeken. Bij de kinderen lukt dat al aardig. Zo zijn ze me naar de uitstappen komen vertellen dat ze met hun papa en mama terug de dorpen zijn gaan verkennen.”

Spotnamen

Bij het blitzbezoek aan de dertien dorpen van Riemst legde meester Gerard de focus op enkele aandachtspunten. Steevast legde hij de kinderen uit waarom elk dorp een spotnaam heeft. “Zo worden de inwoners van Kanne ook De Witters genoemd”, vertelt de meester. “Kanne staat bekend als het Witte Dorp gezien heel wat boerderijen, huizen, de kerk en andere gebouwen in mergel zijn opgetrokken. De mergelgevels werden in Kanne met kalk ingesmeerd om de stenen te beschermen tegen verwering. Ze kregen ook een witte kleur. En vandaar de bijnaam van De Witters.” Andere spotnamen zijn onder andere de Smokkeleire voor de inwoners uit Vroenhoven, de Mergelpensen voor die van Zussen en De Kattenvillers voor de mensen uit Millen.

Troeven

Naast bijnamen schonk meester Gerard ook aandacht aan bezienswaardigheden in de dorpen. Zo is aan de brug over het Albertkanaal in Vroenhoven de tweede wereldoorlog in ons land uitgebroken. “In het museum De Brug kom je meer te weten over die oorlog en over de binnenvaart”, stelt meester Gerard. “In Kanne ontdekt je een natuurparel: het Plateau van Caestert. In Zichen en Zussen bestaat de ondergrond uit mergel. Heel wat huizen hebben vandaag nog een eigen ingang naar het gangenstelsel onder de grond via een trap of graet in hun kelder. In 1958 stortte de groeve Roosburg in. Achttien mensen die er toen aan het werk waren, lieten het leven. Het drama staat in en buiten Riemst bekend als de Ramp van Roosburg. In Millen liggen de Waterburcht en een Motheuvel. Genoelselderen is bekend door het wijnkasteel waar de familie van Rennes wijn verbouwt. Membruggen of Mummerke in de volksmond heeft de Molenbeemd, een groene long en prachtig wandelgebied. Herderen telt mooie voorbeelden van vierkantshoeven. In Lafelt, een gehucht van Vlijtingen kan je het terrein, waar de Slag van Lafelt werd uitgevochten, bezoeken. De strijd waaraan 150.000 soldaten deelnamen, werd beslecht in 1747.”

Oproep

Meester Gerard verzoekt de kinderen op pad te gaan met hun ouders. Hierbij zijn ze de gids die hen met het erfgoed en andere parels in de gemeente laat kennismaken.