Van de oprichting van de Historische Kring Membruggen in 1982 tot het voorzitterschap van het Geschied- en Oudheidkundig Genootschap Riemst, vandaag kortweg GOGRI, Marcel is niet weg te denken uit de Riemsterse erfgoedwereld. Toch is het in het kader van een heel ander project dat we hem aan de tand voelen. Maak kennis met Marcel Daerden en het project RE-ACT GouwGoed. ‘De liefde voor erfgoed heb ik niet met de paplepel binnengekregen. Mijn opvoeding in Membruggen was heel traditioneel, die van een kind van ‘den buiten’. Er kwamen veel oude mensen over de vloer. En nieuwsgierig als ik was, heb ik al spelend tal van gesprekken tussen volwassenen ‘afge- luisterd’ en in mij opgenomen. De dingen uit het dagelijkse leven van toen - vijftig, zestig jaar terug - komen echter terug, ze fascineren mij.’ Dat is hoe Marcel Daerden het verhaal over zijn interesse voor erfgoed begint. De kleine Marcel had niettemin al een speciale affiniteit met sporen uit het verleden. Als elfjarige pleegde hij een eerste ‘wapenfeit’: op schooluitstap naar de Romeinse muur in Tongeren, maakte hij een stukje steen uit de muur los en stak het in zijn broekzak, waar het jarenlang bleef. Een stukje (broekzak)erfgoed dat ‘bleef plakken’, een tastbaar kleinood uit het verleden, dat hem verbond met de mensen die eeuwen geleden de stadsmuur bouwden. ‘Samen met kunst vormen vakmanschap en erfgoed een perfecte driehoek. Een stabiele constructie. Neem een punt weg en je mist een dimensie.’ Bij de restauratie van Alden Biesen raakte Marcel als werfleider nog meer geboeid door het vakmanschap van de mensen van vroeger. Een muur, baksteenverbanden, mortel, afdrukken in de stenen – ze spreken hem aan, meer nog, ze vertellen hem een verhaal. ‘Metselverband is een ‘levend weefsel’, zegt Marcel. ‘Daar zit zoveel in. Dat brengt mij in contact met de vaklui vanuit het verleden’. Het woord ‘vakmanschap’ valt, een rode draad voor Marcel. ‘Samen met kunst vormen vakmanschap en erfgoed een perfecte driehoek. Een stabiele constructie. Neem een punt weg en je mist een dimensie.’ In zijn beroepsleven groeide Marcels passie voor de kwaliteit van het werk van ‘makers’. Voor zijn acteursrol in Bokrijk komen erfgoed en vakmanschap ook weer samen. Marcel volgde bovendien al heel jong een opleiding glasschilderkunst aan de academie, en kon zich later ‘heruitvinden’ in de schilderkunst. Vakmanschap, erfgoed, kunst: ze zijn er alle drie. Niet toevallig verzeilde Marcel in de ploeg van de ‘creatieve erfgoedbemiddelaars’ (CEBs) van Erfgoed Haspengouw, een project van enkele jaren geleden. ‘In de zoektocht naar erfgoed dat ons raakte, kwam ik terug bij ‘broekzakerfgoed’ uit. Ik maakte er mijn workshop van en kwam er mee over de vloer in vele Haspengouwse scholen. Dat was een drukke en erg fijne tijd.’ Als CEB verzeilde Marcel bij het project GoudGoed, met de kringloopwinkels van Riemst, Bilzen en Tongeren. ‘Kinderen maakten er kennis met voor hen ongekende oude voorwerpen. Ze maakten er tekeningen van en gingen in gesprek met hun grootouders. Die verbinding tussen de generaties, dat was erg mooi’, aldus Marcel. Het project eindigde met een expo in de kringloopwinkel. ‘RE-ACT GouwGoed is een ontdekkingsreis waarvan we niet exact weten waar we gaan landen.’ Vandaag is Marcel opnieuw CEB, in het project RE-ACT GouwGoed, gestart in de zomer van 2023. Een nieuwe ‘erfgoedattitude’ vormt er de rode draad in. Samen met de medewerkers en de bezoekers van de kringloopwinkels (her)ontdekken Erfgoed Haspengouw en w wh at* erfgoedobjecten in de kringloopwinkels. De winkels van vzw Reset (Riemst, Bilzen, Tongeren) en De Springplank vzw (Hasselt) zijn de ontmoetingsruimtes. Mensen, voorwerpen, verzamelingen, verhalen en gebruiken komen er samen om ze te bevragen, te onderzoeken en verhalen uit te wisselen. In december, januari en maart vonden de eerste drie publieksontmoetingen plaats onder de noemer WAZDA?? ‘Ik heb me met plezier geëngageerd voor dit project’, vertelt Marcel. ‘De wereld van de kringloop (hergebruik, duurzaamheid, sociale economie) vind ik erg boeiend. Verder sta ik open voor nieuwe uitdagingen die me uit mijn comfortzone halen. Dit geeft nieuwe inzichten en mogelijkheden. RE-ACT GouwGoed is een ontdekkingsreis waarvan we niet exact weten waar we gaan landen. Zoals altijd word ik gedreven door nieuwsgierigheid.’ Het project is nog maar enkele maanden oud en zoekt zijn weg nog. Maar Marcel deelt ons toch al zijn bevindingen: ‘Zowel de gesprekken met de medewerkers als met de bezoekers van de kringloopwinkels Een driehoek die staat als een huis RIEMST Het project RE-ACT GouwGoed, bekeken vanuit de kringloopwinkels Veerle Neven, verantwoordelijke voor diverse samenwerkingen en coördinator hergebruik voor de acht kringloopwinkels en drie centrale magazijnen van vzw Reset, vertelt: In onze kringloopwinkels komen af en toe goederen binnen waarvan niemand precies weet waarvoor ze dienen of vanwaar ze komen. Dit project helpt onze medewerkers om stil te staan bij de achtergrond van spullen. Een onbekend item prikkelt hun nieuwsgierigheid en stimuleert om het verhaal erachter te achterhalen. RE-ACT GouwGoed daagt hen uit om deze dingen te dúrven bevragen. Op deze manier proberen we de medewerkers niet alleen competenties bij te brengen, maar ook kennis: de kennis van de geschiedenis, afkomst, betekenis van voorwerpen. Deze zoektocht geeft een verrijking op onze werkvloer. Verhalen worden gedeeld en dat zorgt voor verbinding tussen de verschillende generaties. De échte waarde van erfgoed komt hier aan bod. Dit gaat veel verder dan een ‘ongekend product.’ zorgen nu al voor verbinding met een breed scala van boeiende persoonlijkheden. Dit alleen al maakt het project de moeite waard. Ik kijk uit naar verrassende ontmoetingen met allerlei mensen die zich laten verleiden tot een antwoord op de vraag der vragen: Wat is het?’ De WAZDA??-ontmoetingen staan open voor iedereen. Heb je zin om aan te sluiten? Je kan je eigen mystery- voorwerp meebrengen, als je dat wil. Aan waardebepaling doen we uiteraard niet. Welkom in de kringloopwinkel op: dinsdag 9 april (Bilzen) en op dinsdagen 7 mei en 4 juni in Hasselt, telkens van 13.00 uur tot 16.00 uur. Meer info op onze website. Marcel Daerden APRIL 2024 I ERFGOEDHASPENGOUW.BE 5 5
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=