BELEVING zoekt 100 bestaande en nieuwe tradities in Limburg

← Terug naar BELEVING

“Het gaat al bij al goed met onze tradities”

Exact 20 jaar geleden bracht het Limburgs Volkskundig Genootschap (LVG) 100 nog bestaande tradities in de provincie Limburg in kaart. Vandaag, 20 jaar later, gaat het LVG opnieuw op zoek, naar 100 tradities: (al) oude en nieuwe gebruiken! Om dat doel te halen heeft het LVG een project uitgeschreven dat 3 jaar loopt en waaraan 10 erfgoedverenigingen uit onze gouw hun medewerking verlenen:. Het kreeg een toepasselijke naam: Beleving! Wat een samentrekking is van Beelden van Levende Volkscultuur in Nieuwe Gedaanten. Het erfgoedproject werd recent voorgesteld in de Poolse club in Genk. Geen toeval gezien op de lijst van 100 tradities ook een aantal van de naar onze provincie uitgeweken en ingeburgerde migranten opgenomen worden. Kwestie van extra aandacht te schenken aan de diversiteit van de Limburgse bevolking.

 

Identiteit

Het gaat goed met de tradities in Limburg, vindt Luk Indesteege van het LVG. “Oké, we kunnen dat nog niet hard maken en met onderzoek staven”, legt hij uit. “Het is een buikgevoel. We hebben wel aanwijzingen dat de tradities terug in de lift zitten. Er gaan tradities verloren maar er komen nieuwe bij. We weten bijvoorbeeld dat kerken minder volk over de vloer krijgen maar de bedevaartoorden lopen wel vol: het volksgeloof leeft! Verder zagen we dat mensen onder de lockdown zoveel mogelijk thuis moesten blijven. Het deed hen nadenken over wie ze zijn en wat ze doen. Tradities helpen om de identiteit van mensen te herwinnen, vast te houden en te versterken. Met Beleving willen we ook nagaan of en in welke mate corona invloed heeft op een heropleving van bestaande tradities of het ontstaan van nieuwe”.

 

Nu anders

20 jaar geleden werden de 100 volksgebruiken verzameld in een boek. En elk van de geselecteerde tradities werd breed beschreven in het Belang van Limburg. “We doen nu niet hetzelfde”, legt ons Luk Indesteege van het LVG uit die met Pieter Neirinckx van de vzw Lyna het vernieuwde project coördineert. “We gaan breder te werk”, verzekert Luc. “Zo zoeken we naar tradities die migranten uit hun land van herkomst naar onze contreien hebben meegebracht en die ze vandaag nog levendig houden. Zoals? Zo houden Polen een typische traditie uit hun land van herkomst in ere: Dingus! Hierbij is het bedoeling dat ze Limburgers met Poolse roots gaan verrassen op Paasmaandag door een emmer koud water over hen te kieperen. Verder zoeken we ook naar nog typisch Limburgse tradities. Of gebruiken die al lang bestaan maar een nieuwe invulling krijgen. Ook hopen we nieuwe tradities te verzamelen”.

 

Criteria

Bij het project “Beleving” worden nog andere criteria gehanteerd voor opname in de lijst van de 100 tradities. “Dat klopt”, reageert Luk. “We gaan niet voor grote gecommercialiseerde tradities zoals carnaval of Halloween. Wat wel kan, is dat een vereniging in een dorp of buurt een geheel eigen invulling hieraan geeft. De tradities moeten bovendien van onderuit ontstaan zijn. Verder moeten ze toegankelijk zijn voor het grote publiek. Ze mogen niet in strijd zijn met onze heersende wetten. Zo nemen we bij wijze van voorbeeld geen hanengevechten op omdat ze een inbreuk zijn op het welzijn van dieren.”

 

Sociale media

Ook de verwerking van de tradities gebeurt op een andere manier, zo blijkt. “Twee decennia terug verschenen artikels over de tradities in de krant”, stelt Pieter Neirinckx. “Nu gebruiken we voor het eerst de sociale media: Instagram, Facebook en anderen! Tradities komen op de website van het project “Beleving”. Verder worden foto’s gemaakt van de tradities. Ook worden ze gefilmd, en de beelden zullen te zien zijn op een kanaal van You Tube. En nog, Haspengouw TV brengt de gekozen tradities op het scherm, en zo komen ze tot in de huiskamer van de kijkers”.

 

Vrijwilligers

Maar om de 100 tradities vast te leggen voor de huidige en toekomstige generaties heb je helpers nodig? “We doen een beroep op en een oproep naar vrijwilligers”, laat Pieter horen. “Ze gaan naar de dorpen en steden waar ze interviews afnemen met mensen van verenigingen die de tradities nog in ere houden. Ze nemen foto’s of maken zelf filmpjes. Alleen, we laten de vrijwilligers niet aan hun lot over. We bieden hen een opleiding aan die twee halve dagen of een dag in beslag neemt. Hier krijgen ze niet enkel tekst en uitleg over wat “Beleving” als project inhoudt. Ook leren we hen hoe een interview af te nemen. De basistechnieken voor het nemen van foto’s en het filmen brengen we hen bij.” De vrijwilligers doen dat niet gratis. Ze krijgen voor hun engagement een vergoeding. Hierin zit naast de kosten voor hun verplaatsing ook een forfaitair bedrag. Voor méér informatie hierover en over het project “Beleven” kan je surfen naar de website: www.volkskunde-limburg.be/beleving. Verder vindt een infosessie plaats voor geïnteresseerden. De datum en locatie zal nog worden bepaald en meegedeeld worden op de hierboven al vermelde website.

 

Partners

Tien partners gaan het project Beleving (uit) dragen: Erfgoed Haspengouw met een breed netwerk van erfgoedspecialisten en- vrijwilligers, Mijn Erfgoed uit de Limburgse mijnstreek, Ecru als een projectvereniging voor Midden-Limburg met bovenlokale cultuur, Werkplaats Immaterieel Erfgoed, Bokrijk, Haspengouw TV, Academie voor Streekgebonden Gastronomie, VAART (Heemkunde Groot-Hasselt, het LVG en Avansa Limburg (vormingswerk).

 

Xavier Lenaers